Czad, czyli tlenek węgla, to cichy zabójca – bezwonny, niewykrywalny przez żadne, inne zmysły, a w dużych stężeniach prowadzący do omdlenia i śmierci. Jakie są najczęstsze przyczyny zaczadzenia? Jak ustrzec się przed zatruciem tlenkiem węgla?
Skąd bierze się czad?
Tlenek węgla jest produktem niecałkowitego spalania węgla, drewna, gazu, benzyny, ropy, nafty i innych paliw. Z tego względu, najwięcej śmiertelnych zaczadzeń odnotowywanych jest w sezonie grzewczym – szacunkowo, w Polsce w okresie od września do marca z powodu zatrucia tlenkiem węgla umiera około 100 osób. Do najczęstszych źródeł czadu zalicza się:
- piecyki łazienkowe,
- kominki,
- piece grzewcze.
Jednak samo spalanie gazu czy węgla w warunkach domowych nie jest niebezpieczne, gdy wentylacja mieszkania jest sprawna – w takim przypadku trudniej o wynikające z małej ilości tlenu spalanie niecałkowite, a nawet, gdy do niego dojdzie, sprawna instalacja odprowadzi powstały gaz na zewnątrz. Unikanie kontroli kominów i instalacji gazowych czy zaklejanie kratek wentylacyjnych na zimę to niebezpieczne praktyki, które mogą doprowadzić do powstawania zagrażających życiu koncentracji tlenku węgla. Nawet w nowych mieszkaniach, konieczne jest regularne sprawdzanie wentylacji i urządzeń gazowych przez kominiarzy i serwisantów.
Jakie są objawy zatrucia czadem?
Tlenek węgla jest lżejszy od powietrza, łatwo się z nim miesza, bez trudu może więc dostać się przez drogi oddechowe do organizmu. W płucach przenika do krwi – łączy się z hemoglobiną znacznie szybciej niż tlen, co prowadzi do niedotlenienia. W zależności od stężenia czadu w powietrzu, objawy zatrucia są inne. Do objawów lekkich zalicza się:
- bóle głowy,
- zaburzenia równowagi,
- nudności i wymioty,
- drętwienie i osłabienie mięśni kończyn,
- ogólne osłabienie,
- kołatanie serca i bóle w klatce piersiowej.
Ciężkie objawy zatrucia tlenkiem węgla to przede wszystkim apatia, senność lub silne pobudzenie oraz omdlenia. Zarówno lżejsze, jak i cięższe symptomy zaczadzenia są niespecyficzne – dotknięte nimi osoby często nie zdają sobie sprawy z przyczyny gorszego samopoczucia, co może doprowadzić do tragicznego w skutkach zatrucia.
Czujniki czadu – pewna ochrona przed zaczadzeniem
Nasze zmysły nie radzą sobie z wykrywaniem tlenku węgla, więc jedynym, pewnym zabezpieczeniem przed tym cichym zabójcą są specjalne czujniki. Elektroniczne detektory czadu opierają się na ogniwie elektrochemicznym, w którym, przy minimalnym stężeniu CO, zachodzi reakcja utleniania tlenku węgla, powodująca przepływ prądu i w efekcie uruchomienie sygnału alarmowego. Wybierając czujnik czadu, należy zwrócić przede wszystkim uwagę na to, czy posiada on certyfikat zgodności z normą PN-EN 50291.
By zapewnić sobie odpowiednią ochronę, czujniki należy umieścić w pomieszczeniach, w których znajdują się potencjalne emitory czadu – czyli np. w łazience z piecykiem, salonie z kominkiem czy kuchni z piecem gazowym lub kaflowym. Detektory powinny zostać zamontowane w odległości do 6 m od źródła tlenku węgla, na wysokości około 140-150 cm.
Czujniki czadu to niedroga inwestycja, która znacząco poprawia bezpieczeństwo wszystkich domowników. Z tego względu, zachęcamy do ich stosowania we wszystkich naszych nowych mieszkaniach na Śląsku – nawet w nowoczesnych budynkach, przy nieodpowiednim użytkowaniu urządzeń gazowych, może dojść do śmiertelnego zaczadzenia.
